Nissewaard heeft de financiën op orde, maar het nieuwe regeerakkoord hangt als een donderwolk boven de gemeentelijke financiën, met name voor de komende jaren. Met een Algemene reserve van € 65 miljoen en een positief begrotingssaldo van minimaal € 2 miljoen per jaar geeft het huidige college met vertrouwen het stokje door aan het nieuwe college om verder te investeren in de gemeente en haar inwoners. Toch krijgt dat een waarschuwing mee.
In de Benchmark Nederlandse Gemeenten 2022 krijgt de financiële positie van Nissewaard een rapportcijfer 9. In de groep gemeenten met 50.000 – 100.000 inwoners stijgt Nissewaard bovendien van plek 47 naar plek 13. Als voormalige groeikern staat Nissewaard voor een omvangrijke vervangingsopgave voor o.a. de openbare ruimte, gemeentelijke accommodaties en schoolgebouwen. Daarnaast is een aantal wijken in Spijkenisse inmiddels toe aan modernisering. Nissewaard heeft genoeg ‘vet op de botten’ om die opgaven op te pakken. Maar het nieuwe regeerakkoord en ontwikkelingen in het Gemeentefonds vormen een fikse bedreiging voor gemeentelijke financiën en daarmee voor de mogelijkheden om de opgaven uit te voeren.
Regeerakkoord
In het regeerakkoord staan voor Nissewaard een aantal zeer onaangename financiële verrassingen. In 2015 heeft het Rijk taken aan gemeenten overgedragen op het gebied van jeugdzorg en Wmo. De kortingen op de bijbehorende budgetten en de oplopende vraag hebben de gemeentelijke financiën behoorlijk onder druk gezet. De grote schommelingen in het Gemeentefonds, waar gemeenten in grote mate hun gelden uit ontvangen, zorgen voor nog meer onzekerheid. Wethouder Hamerslag klinkt strijdbaar: “De voorstellen voor een nieuwe verdeling van de gelden uit het Gemeentefonds onder de gemeenten, pakt voor Nissewaard ook nog eens zeer nadelig uit. Een uitkomst die haaks staat op de opgaven waarvoor Nissewaard als voormalige groeikern zich gesteld ziet. Het kan en mag niet zo zijn dat de voorzieningen in Nissewaard schade ondervinden van dit rijksbeleid.”
Jeugdzorg en Wmo
De VNG heeft namens de gemeenten met het Rijk afgesproken de financiële discussie over de Jeugdzorg en de Wmo te laten beslechten. Uit het regeerakkoord blijkt nu dat het Rijk niet van plan is, zich aan die afspraken te houden en met ingang van 2025 € 500 miljoen wil bezuinigingen op de Jeugdzorg. Voor Nissewaard gaat het daarbij om een korting van ca € 2 miljoen per jaar.
Opschalingskorting
Ook de opschalingskorting is Nissewaard een doorn in het oog. Het kabinet Rutte-II heeft destijds gemeenten verplicht te fuseren (opschalen) tot steden met meer dan 100.000 inwoners. De bezuiniging op het Gemeentefonds die daarmee gepaard gaat, loopt in 2025 op tot € 1 miljard per jaar. Het kabinet is van de eerdere fusieverplichting teruggekomen, maar de korting op het Gemeentefonds is gewoon blijven staan. Voor Nissewaard betekent dit vanaf 2025 een korting van ca € 4,7 miljoen per jaar. De gemeentelijke financiën komen hiermee nog meer onder druk te staan.
Effecten niet helder
Het huidige voorstel voor een herverdeling van het Gemeentefonds onder de gemeenten betekent dat Nissewaard om onduidelijke reden per jaar ca € 3 miljoen minder zal ontvangen. De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) vindt het niet verstandig om dit voorstel in z’n huidige vorm in te voeren, omdat de effecten ervan niet helder zijn.
Brief aan kabinet
Nissewaard heeft zich aangesloten bij 70 andere gemeenten die nadeel ondervinden van het herverdelingsvoorstel. Deze groep heeft daarom een brief gestuurd aan de minister-president, de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de staatssecretaris van Financiën. In de brief eisen de gemeenten van de bewindslieden o.a. nog eens ernstig na te denken over de actuele herverdeelvoorstellen en het gemeentefonds te verhogen. Ook eisen zij dat de korting vanwege de ooit verplichte opschaling wordt geschrapt en alternatieven worden geboden voor het abonnementstarief in de Wmo. Tot slot willen de gemeente nadrukkelijk dat het Rijk nog eens goed nadenkt over de financiële verhouding tussen rijk en gemeenten, zodat die meer recht doet aan de belangrijke positie van gemeenten in het bestuurlijke bestel. De VNG steunt de gemeenten in hun boodschap naar het kabinet.
Goed voorzieningenniveau
Wethouder Hamerslag blijft zich ondanks de dreigende financiële maatregelen van het Rijk inzetten voor de voorzieningen in Nissewaard: “We staan voor grote opgaven op het gebied van energietransitie, jeugdzorg, Wmo, vervangingen in de buitenruimte, gemeentelijke gebouwen en scholen, bereikbaarheid en de herstructurering van wijken. Het wordt lastig, zo niet onmogelijk om met deze opgaven aan de slag te gaan wanneer Den Haag ons financieel kortwiekt dan wel vleugellam maakt. Wij leggen ons hier dan ook niet bij neer. Onze inzet is en blijft een goed voorzieningenniveau in Nissewaard.”
Bericht: Gemeente Nissewaard
